De olifant

Olifanten

De olifant als grootste landzoogdier

De olifant is het grootste landzoogdier dat op aarde rondloopt. Eigenlijk is de olifant een soort van multi-recordhouder, van alle landzoogdieren is bij de olifant namelijk alles het grootst: de tanden, de poten, de staart en de oren. Volgens de taxonomie (dit is de wetenschap die probeert alle individuen en objecten in te delen in groepen) behoort de olifant tot de slurfachtigen, de benaming in het latijn hiervoor is de 'probocidea orde'. Tot deze orde behoren bijvoorbeeld ook mammoeten en 150 andere diersoorten omdat deze nauw verwant zijn aan de olifant. Binnen de probocidea orde zijn weer verschillende families, de olifant behoort tot de 'elephantidae' familie.



Verschillende soorten olifanten

Traditioneel gezien wordt er een onderscheid gemaakt tussen twee soorten olifanten: de Afrikaanse olifant (Loxodanta africana) en de Aziatische olifant (Elephas maximus). Volgens sommige onderzoekers bestaan er echter nog meer soorten zoals de Afrikaanse Bosolifant, de Savanneolifant en de West-Afrikaanse olifant. Deze 'nieuwe' olifantsoorten zijn recent ontdekt door middel van nieuwe DNA onderzoekstechnologieën. De nieuw gevonden soorten verschillen genetisch gezien wel heel erg van elkaar, je zou dit kunnen vergelijken met een tijger en een leeuw: ze zien er wel een beetje hetzelfde uit maar het zijn toch twee heel verschillende dieren. Het is niet zo moeilijk om het verschil te zien tussen een Aziatische en een Afrikaanse olifant. De Afrikaanse olifant is bijvoorbeeld zwaarder en groter, hij weegt gemiddeld zo'n 7000 kg en kan wel 4 meter groot worden. De Indische olifant daarentegen weegt gemiddeld zo'n 6000 kg en wordt meestal niet groter dan 2.7 meter. Ook zijn bij de Afrikaanse olifant de oren groter, heeft hij een aflopende rug en heeft hij 2 'vingers' aan zijn slurf in plaats van 1. Ook heeft de Afrikaanse olifant grotere slagtanden dan de Indische, hier zijn de slagtanden vaak kleiner en soms, vooral bij de vrouwtjes, amper zichtbaar. Hetgeen alle soorten olifanten gemeen hebben zijn natuurlijk de slurf (proboscis) en de grote oren. De slurf is een echte multitool voor de olifant, hij wordt gebruikt om te ademen, objecten te pakken en water te drinken. De oren werken als een soort airconditioning voor de olifant, hij wappert ermee om zijn lichaamstemperatuur op pijl te houden.



Olifanten in het wild

Olifanten zijn herbivoren (planteneters) en komen voornamelijk voor in savanne-, woestijn, bos- en moerasgebieden. Olifanten vinden het fijn om dicht bij water te zijn. Andere dieren houden meestal afstand van de reusachtige olifanten. Roofdieren zoals leeuwen, tijgers en hyenas richten zich vaak enkel op de jongere olifantjes, deze worden kalveren genoemd. Ook worden oudere en alleenlevende olifanten wel eens gedood door een groep leeuwen. De vrouwtjes olifanten (koeien) leven met hun kinderen (kalveren) in grote familiegroepen, deze groepen worden met een moeilijke term 'matriarchale' groepen genoemd. De matriarchale groep wordt geleid door de matriarch, dit is meestal de oudste koe van de groep. Mannetjes olifanten (ook wel stier of bul genoemd) verlaten de matriarchale groep wanneer zij de leeftijd van de puberteit (tussen de 12 en 15 jaar) bereiken, ze gaan dan meestal alleen verder of zoeken een groep van andere stieren. De stieren zoeken in de paartijd groepen van vrouwelijke olifanten op om mee te paren. Tijdens de paartijd hebben de mannetjes olifanten een verhoogt testosteron gehalte en zijn ze vaak agressief, deze jaarlijkse periode heet de 'musth'.



Evolutie van de olifant

De evolutie van de olifant begon meer dan 50 miljoen jaar geleden. De voorouders van de moderne olifant, de Moeritheriums, leken meer op grote varkens dan op olifanten. Ze waren vrij klein, hadden korte poten en ze miste een slurf. 20 tot 30 miljoen jaar geleden begonnen de dieren steeds meer op olifanten te lijken. Ze werden groter en kregen langzamerhand een slurf. Onderzoekers gaan ervan uit dat deze evolutie van de olifant het gevolg is van een veranderende omgeving waaraan de soort zich moest aanpassen. Zo'n 5 miljoen jaar geleden is het dan zover, de olifant krijgt zijn huidige uiterlijk en de familie van de elephantidae begint te ontstaan.
Gesponsorde links